Ewaluacja jednostek naukowych 2017-2021. Na czym polega i co obejmie pierwsza ewaluacja wg nowych zasad?

Ewaluacja jednostek naukowych ma duże znaczenie we wdrażanych reformach nauki i szkolnictwa wyższego. Według nowych zasad będzie ona dotyczyć od roku 2021 i obejmie okres od 2017 do 2020 r.  Na czym polega oraz co obejmuje ewaluacja według nowych zasad?  Odpowiadamy.

Ewaluacja jednostek naukowych- czym jest? Czego dotyczy?

Ewaluacja jednostek naukowych to ocena działalności naukowej, przeprowadzana w ramach dyscyplin w danym przedmiocie. Podczas jej oceny znaczenie mają indywidualne osiągnięcia danych reprezentantów. Jest ono niezwykle istotną zmianą w systemie zreformowanego szkolnictwa wyższego. Ewaluacja obejmuje osiągnięcia wszystkich pracowników o działalności naukowej, które nie częściej niż raz na dwa lata składają oświadczenia o dyscyplinie, którą osoby te reprezentują.

Lista możliwych ocen ewaluacji od podstawowej A+, A, B i C została rozszerzona o kategorię B+.

Ewaluacja jednostek naukowych- kiedy jest ona obowiązkowa?

Jeśli dana uczelnia, instytut Polskiej Akademii Nauk lub instytut naukowy zatrudnia minimalnie 12 pracowników o działalności naukowej w wybranej dyscyplinie, to podlega ona obowiązkowi ewaluacji. Jeśli jednak mamy do czynienia z instytutem badawczym, uczelnią zawodową czy podmiotem prowadzącym samodzielną działalność naukową, to działanie to odbywa się na wniosek.

Ewaluacja jednostek naukowych przeprowadzana jest w ramach wybranych dyscyplin naukowych, dzięki czemu dana uczelnia otrzyma inne kategorie naukowe dla dyscyplin, w których zatrudnia ona przynajmniej 12 pracowników na stanowiskach badawczo-dydaktycznych i badawczych prowadzących działalność naukową w wybranej przez nich dyscyplinie.

Jakie zmiany zostały wprowadzone w zasadach ewaluacji jednostek naukowych?

Ewaluacja jednostek naukowych i jej zasady uległy znacznym zmianom. Dzięki nim ewaluacja prowadzona jest w obrębie wybranych dyscyplin na uczelni, a nie w jednostkach organizacyjnych, co jest kluczową zmianą, która ma mieć wpływ na model oceny jakości pracy naukowej. Nie ma tutaj obaw o rywalizację, ponieważ przedstawiciele danych dyscyplin w obrębie jednej uczelni będą mogli współpracować.

Istotną zmianą jest również fakt, iż ocenie podlegać będą osiągnięcia wszystkich, a nie tylko wybranych pracowników naukowych w danej dyscyplinie, uwzględniając tutaj również osoby kształcące się w szkołach doktorskich przygotowujące rozprawę doktorską. Wszystko to po to, aby ewaluacja była jeszcze bardziej sprawiedliwa. Ostatnią kluczową zmianą jest wprowadzenie limitu osiągnięć do czterech najlepszych. Według obowiązujących poprzednio zasad startującym o wiele bardziej opłacało się napisać dużą liczbę złej jakości prac niż opracowanie kilku o najwyższej jakości. Dzięki tym zmianom naukowcy będą mogli zająć się tworzeniem wysokojakościowych artykułów bez obaw o punkty.

Podczas reformy ewaluacji pojawiła się potrzeba zdecydowanie dokładniejszego uwzględnienia specyfiki danych dziedzin naukowych i kryteriów ich ocen. Zerwano również z dyskryminacją humanistów, ponieważ do tej pory prace humanistyczne były niżej notowane niż artykuły filozoficzne, historyczne i nie tylko. Według obecnych podziałów mają być one tak samo notowane, co pozwala na uzyskanie bardziej sprawiedliwej oceny.

Ewaluacja jednostek naukowych- o czym jeszcze warto wiedzieć?

Ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce wprowadziła nowe zmiany dotyczące przeprowadzanej ewaluacji na uczelniach. Dzięki temu przyznawane będą kategorie naukowe w danych dyscyplinach naukowych. Do nich należy między innymi możliwość prowadzenia studiów o profilu akademickim czy możliwość nadawania stopni naukowych oraz kwot subwencji otrzymywanych z państwowego budżetu. Oceny jednostek ewaluacji nie przekładają się na oceny okresowe nauczycieli akademickich. Ocenom indywidualnym podlegają wszyscy nauczyciele akademiccy w okresie nie dłuższym niż raz na 4 lata. Poszczególne kryteria ich ocen określane będą przez rektora, i będą dotyczyć one nie tylko działalności stricte naukowej, ale także i kształcenia czy działań organizacyjnych.