Jakie sytuacje mają wpływ na wady postawy u dzieci?

Postawa dziecka kształtuje się przez lata i przebiega etapami. Jakie sytuacje mogą wpłynąć na nią negatywnie i doprowadzić do powstania wad?

Czym są wady postawy?

Wadą postawy nazywa się odstępstwo od postawy prawidłowej, która zapewnia odpowiednią stabilność ciała oraz właściwe ułożenie narządów wewnętrznych.

Do tej kategorii zaliczane są różne rodzaje wad kręgosłupa, między innymi lordoza (plecy wklęsłe), kifoza (plecy okrągłe), skolioza (skrzywienie boczne kręgosłupa), plecy płaskie oraz okrągło-wklęsłe.

Również wady postawy obejmują wady stóp, między innymi płaskostopie, stopę końsko-szpotawą, szpotawą, koślawą, a także kolana koślawe i szpotawe oraz wady klatki piersiowej jak klatka lejkowata, kurza.

Do powstawania tych wad dochodzi już w wieku dziecięcym, dlatego kluczowe znaczenie mają wtedy profilaktyka, diagnostyka i szybkie rozpoczęcie leczenia, by uzyskać postawę prawidłową.

Jak dochodzi do powstawania wad postaw u dzieci?

Jako że postawa u dzieci formuje się przez dłuższy czas, w początkowych latach życia obserwowane są tzw. fizjologiczne wady postawy, które po pewnym czasie naturalnie powinny zanikać. 

Zazwyczaj do 7 roku życia dziecko powinno mieć już ukształtowaną poprawną postawę. Zdarza się jednak, że nieprawidłowości nadal są obserwowane i w związku z tym wymagają podjęcia odpowiednich działań. 

Wady postawy u dzieci i mogą mieć one zróżnicowane przyczyny, dlatego można podzielić je na wrodzone i nabyte.

Wrodzone wady postawy obejmują zarówno wady w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej, jak i kończyn dolnych. Są one efektem nieprawidłowej budowy kości i pracy mięśni, które są zbyt osłabione i rozciągnięte albo nadmiernie przykurczone i napięte. Mogą one wynikać również z wad wzroku, słuchu, chorób neurologicznych.

Nabyte wady postawy powstają na skutek czynników zewnętrznych, między innymi niezdrowego trybu życia, przeciążeń, urazów.

Co sprzyja wadom postawy u dziecka?

Najczęściej wady postawy u dzieci powstają w okresie wczesnoszkolnym, czyli w 6-7 roku życia, a następnie w okresie dojrzewania, około 12-16 roku życia.

• Zniekształceniom kręgosłupa oraz stóp, kolan i klatki piersiowej u dzieci sprzyja wiele czynników, do których zaliczane są między innymi:
• Skok wzrostowy, czyli szybki wzrost, w którym szkielet rozwija się szybciej od mięśni, 
• Nadmierne przeciążenia, na przykład wynikające z noszenia ciężkiego plecaka,
• Siedzący tryb życia,
• Brak aktywności fizycznej,
• Nienoszenie okularów przy wadach wzroku, co wymusza przechylanie się w przód, by zobaczyć więcej,
• Noszenie nieprawidłowo dobranego obuwia.

Nieprawidłowe zachowania pogłębiające wady postawy u dzieci

Do pojawiania się wad postaw u dzieci w dużej mierze prowadzą nieprawidłowe nawyki. Na co zwrócić szczególną uwagę?

Do głównych zachowań i sytuacji, które powodują pogłębienie się wad postawy u dzieci, zaliczane są:

• Garbienie się podczas stania, siedzenia,
• Krzywe siedzenie na krześle,
• Nadmierny ciężar plecaka, tornistra,
• Noszenie plecaka, tornistra na jednym ramieniu,
• Niewłaściwie zapakowany plecak, tornister z nierówno rozłożonym ciężarem,
• Zbyt długie, niewyregulowane szelki w plecaku, tornistrze,
• Podpieranie albo przechylanie głowy podczas siedzenia,
• Siedzenie na podkulonych nogach.

Warto też wskazać, że duże znaczenie ma wyposażenie pokoju dziecka, a dokładnie używane przez niego biurko oraz krzesło. Powinny być one dopasowane do jego sylwetki, ponieważ w przeciwnym przypadku wymuszają przyjmowanie nieprawidłowej postawy podczas siedzenia.

Gdy zatem rodzic obserwuje powyższe zachowania u swojego dziecka oraz zauważa u niego nieprawidłową postawę, powinien skonsultować się ze specjalistą. Szybkie rozpoczęcie leczenia to zdrowie w dorosłym życiu!